ίχα σκοπό να γράψω ένα διαφορετικό blog αυτές τις ημέρες, που θα μιλούσε για το ξεκίνημα της χρονιάς στο μηχανοκίνητο αθλητισμό και τι να περιμένουμε από αυτήν τη σεζόν. Η πραγματικότητα με πρόλαβε, όμως, και οι προτεραιότητες ορθώθηκαν μπροστά μου ανελέητες. Το θέμα με την αναταραχή στο Μπαχρέιν λίγες ημέρες προτού το κρατίδιο αυτό του Περσικού Κόλπου γίνει το επίκεντρο του κόσμου της Formula 1, είναι πιο βαθύ και ο αντίκτυπός του στο σπορ μεγαλύτερος από ότι θα νόμιζε κανείς με την πρώτη ματιά.
Πρέπει να ξεκινήσω βάζοντας το θέμα στις σωστές του διαστάσεις. Τα γεγονότα των οποίων γινόμαστε μάρτυρες τους τελευταίους μήνες είναι πολύ σημαντικότερα από όλους τους αγώνες της Formula 1 που έχουν γίνει ποτέ και που θα γίνουν στο μέλλον. Η επανάσταση που έχει ξεσηκωθεί σε ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού αυτού του πλανήτη, σε Βόρεια Αφρική και Μέση Ανατολή, δεν είναι απλώς η φωνή μερικών -πολλών- εκατομμυρίων ανθρώπων που ζητούν να καλυτερέψουν τη ζωή τους. Πάνω από όλα εκείνοι οι άνθρωποι εκφράζουν μέσω της επανάστασής τους το επόμενο βήμα εμπρός στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Εκφράζουν τη συνειδητή μαζικότητα ενός ανθρώπινου κινήματος που είναι ένας δρόμος για την ουσιαστική απελευθέρωση - κι εντελώς άσχετα από την ποιότητα των διεκδικήσεών τους ή από το πολιτικό και θρησκευτικό υπόβαθρο πίσω από αυτές.
Παρακολουθώντας τις εξελίξεις σε Τυνησία-Αίγυπτο, τώρα σε Μπαχρέιν και Λιβύη και αύριο δεν ξέρω πού αλλού (παρεμπιπτόντως, ένα πολύ καλό μέσο για να μαθαίνετε πραγματικά τι συμβαίνει είναι το «αδελφό» ThePressProject) αντιλαμβάνεται κανείς, είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί, ότι σε εκείνη τη μεριά του κόσμου τα πράγματα πλέον γίνονται αλλιώς. Και αυτό δεν αφορά μόνο εκείνο το κομμάτι αλλά όλο τον κόσμο, όσο μακριά κι αν οι «Δυτικοί» αισθανόμαστε στη ραστώνη των καναπέδων μας.
Δεν θέλω εδώ να επιχειρήσω πολιτικο-κοινωνικο-θρησκευτικο-οικονομική ανάλυση του τι συμβαίνει εκεί και για ποιο λόγο. Θέλω να καταθέσω τις σκέψεις μου για το πώς η Formula 1 πρέπει να αντιμετωπίσει τη δεδομένη κατάσταση στο Μπαχρέιν.
Ποια όμως είναι η κατάσταση στο Μπαχρέιν; Με λίγα λόγια, κάποιες χιλιάδες κόσμου βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν και αντιμετωπίστηκαν από αστυνομία και στρατό με εξαιρετική βιαιότητα, που προκάλεσε το θάνατο ορισμένων και τον τραυματισμό πολλών περισσότερων. Το αποκορύφωμα όμως της βαρβαρότητα ήταν ότι οι αρχές αρνήθηκαν στους τραυματίες το ανθρώπινο δικαίωμα στην περίθαλψη, όχι μόνο αφήνοντάς τους αβοήθητους αλλά και απαγορεύοντας σε γιατρούς και τραυματιοφορείς να τους φροντίσουν, κάποιες φορές ξυλοκοπώντας τους ίδιους τους γιατρούς.
Όλα αυτά φυσικά με την εντολή, άμεση ή σιωπηρή - δεν έχει σημασία, της βασιλικής οικογένειας του Μπαχρέιν. Μιας οικογένειας που τα προηγούμενα χρόνια είχε καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια και είχε ξοδέψει πακτωλό χρημάτων για να δώσει στον κόσμο την εικόνα του κρατιδίου ως ιδανικό τουριστικό προορισμό. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας εντάχθηκε η κατασκευή της πανάκριβης πίστας και η φιλοξενία του Grand Prix της F1. Όλοι οι δυτικοί είχαν καταγοητευθεί από την ευγένεια και τη φιλοξενία στο Μπαχρέιν και δεν έβλεπαν την ευκαιρία να πάνε εκεί – κι αυτό το ομολογούν πολλοί αυτές τις ημέρες.
Τώρα όμως, μπροστά στις διεκδικήσεις πολλών χιλιάδων υπηκόων τους, τα μέλη της βασιλικής οικογένειας συμπεριφέρονται ως σύγχρονες Αντουανέτες. Προφανώς κλεισμένοι στη γυάλα των υπερπολυτελών ανακτόρων τους και πίσω από τις θωρακισμένες πόρτες των Rolls Royce με τα χρυσά χερούλια, ξέχασαν σε ποια εποχή ζούμε και ο τρόπος σκέψης και λειτουργίας τους ακολουθεί τα βήματα των ανάκτων όλων των προηγούμενων αιώνων. Στο πρώτο δείγμα της κοινωνικής αναταραχής αντέδρασαν με τη μεγαλύτερη βιαιότητα και ωμότητα που μπορούσαν.
Βρισκόμαστε όμως στον 21ο αιώνα. Βρισκόμαστε στην εποχή που το Ίντερνετ προσφέρει τη δυνατότητα της απόλυτης επικοινωνίας. Δεν μπορείς να πνίξεις μια διαδήλωση στο αίμα και να ελπίζεις να μη γίνει μεγάλο ζήτημα. Είναι μεγάλο ζήτημα και αφορά όλο τον κόσμο. Δεν μπορείς, διάολε, να πυροβολείς διαδηλωτές στο ψαχνό και όταν παρά την προσπάθειά σου να μη φτάσουν στο νοσοκομείο οι τραυματίες εκείνοι βρεθούν εκεί να τους πνίγεις με νέφη χημικών αερίων μέσα στα δωμάτια και στους διαδρόμους. Δεν έχει πλέον καμία σχέση με τις διεκδικήσεις και με το πόσο δίκαιες ή ορθές είναι. Η βασιλική οικογένεια του Μπαχρέιν παρέδωσε στον κόσμο τα διαπιστευτήρια ενός καθεστώτος απόλυτα τυραννικού και ανάλγητου. Αυτή είναι η πραγματικότητα - δεν είναι άποψη.
Προσπάθησα να κρατήσω τον πρόλογο, πριν φτάσω στη Formula 1, μικρό και ευτυχώς τα κατάφερα, με την έννοια ότι αν άφηνα τον εαυτό μου ανεξέλεγκτο θα είχατε διαβάσει (όσοι αντέχατε) πολλές ακόμα χιλιάδες λέξεις. Formula 1 στο Μπαχρέιν, λοιπόν. Από τη στιγμή που άρχισαν τα σοβαρά επεισόδια όλοι κατάλαβαν ότι υπάρχει πρόβλημα. Όταν ακυρώθηκε ο αγώνας του GP2 Asia όλοι άρχισαν να ψάχνουν τον Bernie Ecclestone για να δουν τι θα γίνει.
Ο Ecclestone έπεσε στην ίδια παγίδα με τους πρίγκιπες του Μπαχρέιν. Αντλώντας την πληροφόρησή του αποκλειστικά από εκείνους, ως άλλη μία Αντουανέτα από την αρχή προσπάθησε να υποβαθμίσει το θέμα. Στην αρχή είπε ότι τα πράγματα όντως δείχνουν άσχημα και ότι θα πρέπει να παρακολουθήσουν και να δουν τι θα γίνει. Έως εδώ καλά.
Σήμερα το πρωί, τα έκανε θάλασσα. Βγήκε στο BBC και είπε ότι έχει ανθρώπους στο Μπαχρέιν που του λένε ότι η κατάσταση έχει ηρεμήσει πολύ. Είπε μάλιστα ότι αν έπρεπε σήμερα να πάρει την απόφαση για τον αγώνα του GP2 Asia δεν θα τον ακύρωνε. Λίγες ώρες αργότερα αποδείχτηκε σε ποια γυάλα ζει ο «θείος» Bernie. Οι μόνοι άνθρωποι στο Μπαχρέιν με τους οποίους είχε μιλήσει ήταν ο διάδοχος του θρόνου και τα μέλη του τηλεοπτικού συνεργείου που κάλυπτε τον αγώνα του GP2, οι οποίοι είχαν ξεμείνει εκεί. Ο διάδοχος φυσικά είπε στον Ecclestone ότι δεν συμβαίνει τίποτα και οι «άνθρωποί» του στη Manama ανάφεραν ότι από τα παράθυρα του ξενοδοχείου τους δεν βλέπουν διαδηλωτές. Οπότε, όλα καλά και ο Ecclestone εξέφρασε την αισιοδοξία και την ελπίδα του ότι σε λίγες ημέρες η κατάσταση θα έχει «ξεφουσκώσει» και ούτε γάτα ούτε ζημιά.
Όχι, όμως. Το απόγευμα έγιναν νέες διαδηλώσεις, στις οποίες η αστυνομία και ο -μισθοφορικός, όπως αναφέρεται σε πολλά μέσα- στρατός πυροβόλησαν με κανονικά πυρομαχικά τους διαδηλωτές. Ξανά ανθρώπινο αίμα χύθηκε στους δρόμους. Και ο Ecclestone αναγκάστηκε να «φάει» τα προηγούμενα λόγια του. Παραδέχτηκε ότι η κατάσταση είναι πιο σοβαρή και ότι κάτι τρέχει στον Περσικό Κόλπο.
Τώρα, η Formula 1 έχει να πάρει μια σοβαρή απόφαση. Την απόφαση αυτή θα πάρει ο Ecclestone μαζί με τη FIA, με τις ομάδες να ανακοινώνουν μετά τη συνεδρίαση της FOTA στη Βαρκελώνη ότι θα την ακολουθήσουν, όποια κι αν είναι. Η Formula 1 πρέπει να αποφασίσει αν θα πάει στο Μπαχρέιν ή όχι.
Οι παράμετροι που θα καθορίσουν αυτήν την απόφαση είναι βασικά δύο: η ασφάλεια των ανθρώπων που θα πρέπει με την επαγγελματική τους ιδιότητα να ταξιδέψουν στο Μπαχρέιν και η πολιτική θέση που θα εκφράσει το σπορ διαλέγοντας τον ένα ή τον άλλο δρόμο. Για το πρώτο, τα πράγματα είναι απλά. Αν υπάρχει κίνδυνος της σωματικής ακεραιότητας έστω και ενός ανθρώπου που θα πάει εκεί για να κάνει τη δουλειά του, τότε δεν πρέπει να πάει κανείς. Ξεχνάμε το Μπαχρέιν -τουλάχιστον για φέτος- και πάμε παρακάτω.
Η δεύτερη παράμετρος όμως έχει επίσης πολύ μεγάλη σημασία, όχι μόνο όσον αφορά τη συγκεκριμένη κατάσταση αλλά γενικά το πρόσωπο της Formula 1. Η «αρχή» είναι ότι η F1 δεν παίρνει θέση σε διαμάχες πολιτικού ή θρησκευτικού χαρακτήρα ούτε επιτρέπει το όνομά της να γίνεται όργανο εκμετάλλευσης από καθεστώτα, εταιρείες ή ιδιώτες. Κι όμως, δεν είναι έτσι.
Το αγαπημένο μας σπορ δυστυχώς έχει βρόμικο παρελθόν όσον αφορά το πώς έχει χρησιμοποιηθεί από καθεστώτα που φιλοξένησαν ένα Grand Prix για να δώσουν στη διεθνή κοινότητα την εικόνα της ευνομίας, της τάξης και της ανάπτυξης. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα οι αγώνες F1 στη Νότιο Αφρική τις δεκαετίες του ’70 και του ’80, τη στιγμή που όλα σχεδόν τα υπόλοιπα σπορ καταδίκαζαν το απεχθές απαρτχάιντ και δεν πήγαιναν εκεί.
Τότε όμως ήταν μια διαφορετική εποχή. Ούτε η F1 είχε τη δημοτικότητα και το πλήθος των οπαδών που έχει σήμερα ούτε οι δυνατότητες ουσιαστικής ενημέρωσης ήταν τόσο άφθονες. Τώρα, η Formula 1 είναι ένα σπορ με το οποίο ασχολούνται σε καθημερινή βάση εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο και υπάρχουν χιλιάδες μέσα που καλύπτουν τις δραστηριότητές του μέσα και έξω από την πίστα. Τώρα, η Formula 1 δεν έχει την πολυτέλεια να μην πάρει θέση.
Τα ερώτημα είναι σαφές: αν στο Μπαχρέιν με κάποιο (μαγικό) τρόπο μέσα στις επόμενες ημέρες σταματήσουν οι διαδηλώσεις, FIA και FOM θα αποφασίσουν ότι επανήλθε η σταθερότητα και θα αποφασίσουν να γίνει κανονικά ο αγώνας; Αυτό δεν θα είναι άμεση αναγνώριση και έμπρακτη νομιμοποίηση ενός καθεστώτος που πριν από δύο εβδομάδες σκότωνε εν ψυχρώ τους πολίτες του; Δεν θα είναι ξεκάθαρη πολιτική δήλωση, που θα έρχεται σε αντίθεση με το υποκριτικό «δεν ανακατευόμαστε σε πολιτικές και θρησκευτικές υποθέσεις»;
Δυστυχώς, η προσπάθεια να χτιστεί αυτό το διεθνές κολοσσιαίο δημιούργημα που λέγεται Formula 1 συνεπάγεται και ευθύνες. Και είναι ευθύνη στο θέμα του Μπαχρέιν η Formula 1 να πάρει θέση. Είναι κάτι πολύ σημαντικό για το πόσο ο κόσμος που ακολουθεί το σπορ θα μπορεί από αύριο να το σέβεται. Η Formula 1 βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη απόφαση και ταυτόχρονα μπροστά σε μια μεγάλη ευκαιρία. Η Formula 1 για πρώτη φορά στην ιστορία της μπορεί να κάνει κάτι που πραγματικά να μετράει, σε επίπεδο πέρα και πάνω από την τεχνολογική καινοτομία.
Εδώ θα φανεί αν η Formula 1 έχει χαρακτήρα. Δεν πρέπει να γίνει αγώνας στο Μπαχρέιν ούτε τώρα ούτε αργότερα. Αν η Formula 1 θέλει να διαφυλάξει το κύρος της και να εμπνεύσει έστω λίγο σεβασμό, δεν πρέπει πάει φέτος στο Μπαχρέιν. Οι αξίες αυτές πρέπει να είναι πάνω από τα πιθανά κέρδη ή ζημίες που θα ακολουθήσουν αυτήν την κίνηση, γιατί ο αντίκτυπός της θα είναι μακροπρόθεσμος. Πάνω σε αυτήν την απόφαση στηρίζονται περισσότερα από μερικές στοίβες χαρτονομισμάτων. Είναι το -μικρό- χέρι που μπορεί να βάλει η F1 στην προώθηση σημαντικών πανανθρώπινων αξιών.
Πρέπει να ομολογήσω, ωστόσο, ότι δεν είμαι αισιόδοξος. Το πρώτο δείγμα ήταν αρνητικό. Μιλάω φυσικά για την απόφαση των ομάδων να μην πάρουν θέση και να αφήσουν την απόφαση αποκλειστικά στη FOM και στη FIA. Δώδεκα επικεφαλής ομάδων δεν είχαν το σθένος ούτε να καταθέσουν τη γνώμη τους, όποια κι αν ήταν αυτή, αλλά ζήτησαν μόνο μια μεγάλη λεκάνη για να νίψουν τας χείρας τους. Το ίδιο περιμένω την Τετάρτη να κάνει ο Ecclestone. Μάλλον θα αποφασίσει να μη γίνει κάτι τώρα στο Μπαχρέιν, για λόγους ασφάλειας, αλλά θα προσπαθήσει να βρει άλλη ημερομηνία. Για να δώσει το χρόνο στη βασιλική οικογένεια να σηκώσει το χαλί και να κρύψει τα σκουπίδια (τα πτώματα) κάτω από αυτό. Και ούτε γάτα ούτε ζημιά.
Για τις εναλλακτικές δυνατότητες αν ο αγώνας του Μπαχρέιν τελικά αναβληθεί ή ματαιωθεί θα διαβάσετε σε άλλο θέμα του ms|free - ίσως γράψω εγώ σε επόμενο blog. Για το αύριο της Formula 1 δεν μπορώ να σας πω. Στο κάτω-κάτω, δεν έχει και τόση σημασία. Ένα σπορ είναι όλο κι όλο…
 |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου